രാവിലെ കണ്ണ് തുറക്കുന്നതിന് മുൻപ് തുടങ്ങും, രാത്രി ഉറങ്ങാൻ കിടക്കുമ്പോഴും തീരില്ല — ‘സ്ക്രോളിംഗ്’ (Scrolling)! ഇന്ന് സോഷ്യൽ മീഡിയ നമ്മുടെയൊക്കെ ജീവിതത്തിന്റെ ഒരു വലിയ ഭാഗമാണ്, അല്ലേ? ആദ്യം അതൊരു ‘സമയം കളയാനുള്ള വഴി’ ആയിരുന്നു. എന്നാൽ ഇപ്പോൾ അതൊരു ‘സമയം കൊല്ലുന്ന’ ശീലമായി മാറിയെന്ന് മാത്രമല്ല, നമ്മുടെ മനസ്സിനെ വല്ലാതെ ക്ഷീണിപ്പിക്കുന്നുമുണ്ട്. നിങ്ങൾക്ക് കാരണങ്ങളില്ലാത്ത ഒരു തളർച്ചയും ക്ഷീണവും അനുഭവപ്പെടുന്നുണ്ടെങ്കിൽ, ചിലപ്പോൾ അതിന്റെ വില്ലൻ നിങ്ങളുടെ ഫോണിനുള്ളിൽ ഒളിഞ്ഞിരിപ്പുണ്ടാകാം.
‘താരതമ്യ വിഷം’ (The Poison of Comparison)
സോഷ്യൽ മീഡിയ തുറന്നാൽ എന്താണ് കാണുന്നത്?
- ഒരാൾ അടിപൊളി യാത്രകൾ പോകുന്നു.
- മറ്റൊരാൾ പുതിയ വസ്ത്രങ്ങൾ വാങ്ങുന്നു.
- ഇനിയൊരാൾ വലിയ വലിയ ആഘോഷങ്ങളുടെ ചിത്രങ്ങൾ പങ്കുവെക്കുന്നു.
ഇതൊക്കെ കാണുമ്പോൾ നമ്മുടെ മനസ്സിൽ പെട്ടെന്ന് ഒരു തോന്നൽ വരും: “എന്റെ ലൈഫ് എന്തൊരു ബോറാണ്! എല്ലാവരും ആഘോഷിക്കുന്നു, ഞാൻ മാത്രം പിന്നിലാണോ?”
ഇതാണ് ‘താരതമ്യ വിഷം’. നമ്മൾ ആരുടെയെങ്കിലും ജീവിതം കാണുമ്പോൾ, അവർ കാണിക്കാൻ ‘തിരഞ്ഞെടുത്ത’ ഏറ്റവും നല്ല ഭാഗം മാത്രമേ കാണുന്നുള്ളൂ. അതിന് പിന്നിലെ ബുദ്ധിമുട്ടുകളോ, പ്രയാസങ്ങളോ, യഥാർത്ഥ ജീവിതമോ നമുക്ക് അറിയില്ല.
പക്ഷേ, നമ്മുടെ മനസ്സ് ഇത് പെട്ടെന്ന് മറക്കില്ല. അത് ആവശ്യമില്ലാത്ത ഒരു ‘self-doubt’ (ആത്മവിശ്വാസക്കുറവ്) ഉണ്ടാക്കുന്നു.
ഈ ക്ഷീണം എങ്ങനെ മാനസിക പ്രശ്‌നമാകുന്നു?
ഈ താരതമ്യം തുടർന്നു കഴിഞ്ഞാൽ എന്താ സംഭവിക്കുക?
ആദ്യം മനസ്സിൽ ചെറിയൊരു വിഷമം തോന്നും.
“എന്റെ ജീവിതം ഇത്രയും dull ആണോ?”
എന്ന ചിന്ത വരും.
- പിന്നീട് അത് പതിയെ ഉറക്കമില്ലായ്മ (Sleep Disturbance), ടെൻഷൻ (Anxiety), ആത്മവിശ്വാസക്കുറവ് (Low Confidence) എന്നിവയിലേക്ക് വഴിമാറും.
- സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ ഒരുപാട് സമയം ചെലവഴിക്കുന്ന ആളുകൾക്ക് ഏകാന്തത, മനോവിഷമം, വിഷാദരോഗം എന്നിവ കൂടുതലായി കാണാൻ സാധ്യതയുണ്ടെന്ന് പഠനങ്ങൾ തെളിയിക്കുന്നു.
നമ്മൾ അറിയാതെ തന്നെ, നമ്മളുടെ മനസ്സ് വല്ലാതെ തകർന്നു പോകുന്നു!
എന്താണ് ഇതിനൊരു പരിഹാരം?
സോഷ്യൽ മീഡിയ മൊത്തമായി ഉപേക്ഷിക്കണം എന്നൊന്നും പറയുന്നില്ല. പക്ഷേ, അത് ഉപയോഗിക്കുന്ന രീതിയിൽ നമ്മൾ മാറ്റം വരുത്തണം.
1. ‘നോ-സ്ക്രീൻ ടൈം’ നിയമം
- രാവിലെ കണ്ണ് തുറന്ന ഉടനെയും രാത്രി ഉറങ്ങാൻ പോകുന്നതിന് തൊട്ടുമുമ്പും മൊബൈൽ തുറക്കാതിരിക്കുക. ഈ സമയത്ത് നമ്മുടെ മനസ്സ് വളരെ പെട്ടെന്ന് കാര്യങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളും. അതിനാൽ നെഗറ്റീവ് താരതമ്യങ്ങൾ നമ്മളെ വേഗം ബാധിക്കും.
- രാത്രി കിടക്കുന്നതിന് ഒരു മണിക്കൂർ മുൻപ് ഫോൺ സ്വിച്ച് ഓഫ് ചെയ്ത് ബെഡ്റൂമിന് പുറത്ത് വെക്കാൻ ശ്രമിക്കുക.
2. ഡിജിറ്റൽ ബ്രേക്ക് എടുക്കുക
ആഴ്ചയിൽ ഒരു ദിവസം – ഒരു ഞായറാഴ്ചയോ മറ്റോ – സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ നിന്ന് പൂർണ്ണമായി വിട്ടുനിൽക്കുക. ആ സമയത്ത് നടക്കാൻ പോകുക, പുസ്തകം വായിക്കുക, കുടുംബാംഗങ്ങളോട് സംസാരിക്കുക, അല്ലെങ്കിൽ ഇഷ്ടമുള്ള ഹോബികൾ ചെയ്യുക. ഈ ചെറിയ ഇടവേളകൾ മനസ്സിനെ ‘റീസെറ്റ്’ ചെയ്യാൻ സഹായിക്കും.
3. പ്രചോദനം ആകട്ടെ, താരതമ്യം വേണ്ട
മറ്റുള്ളവരുടെ നേട്ടങ്ങൾ കാണുമ്പോൾ വിഷമിക്കുകയോ നമ്മളെത്തന്നെ സംശയിക്കുകയോ ചെയ്യുന്നതിന് പകരം, അതിനെ ഒരു പ്രചോദനം (Inspiration) ആക്കി മാറ്റുക. “അവർക്ക് പറ്റുമെങ്കിൽ എനിക്കും സാധിക്കും!” എന്ന ചിന്ത കൊണ്ടുവരിക.
നമ്മൾ സോഷ്യൽ മീഡിയയെ കൺട്രോൾ ചെയ്യാത്തപക്ഷം, അത് നമ്മളെ നിയന്ത്രിക്കും.
സന്തോഷം ലൈക്കുകളിലും റീൽസിലും അല്ല, നമ്മുടെ ചുറ്റുമുള്ള യഥാർത്ഥ ബന്ധങ്ങളിലും, നമ്മൾ പങ്കുവെക്കുന്ന അനുഭവങ്ങളിലുമാണ്. മനസ്സിന് സമാധാനം കിട്ടുന്നത് സ്ക്രീനിന് പുറത്ത് തന്നെയാണ്.
